Activates of 2006-2007
January 2007
1) National Seminar on “Rethinking Gandhi an Thought and Literature “ on 30,31 January at Porbander. Attended seminar and chair the three sasssions.
February 2007
2) National Conference on “Future of communiy Education on an Emergng
Knowldge Society ‘on 8 to 10 Feb. by Indian Community Education, at Gujarat
Vidyapith, Ahemedabad. Attended theseminar on 9th Feb. at 2.30 and chair the
Session.
3) National Sminar and Interactive session of the Dierctors on 6,7 February at Jai
Narayan Vyas University, Jodhpur. Attended seminar and presented brief detail
and problems of Gandhi an studies center , Bhavnger University .
3) Paper Exame of Union Public Service Commission at Delhi on 10th to 12th Feb.
4) At Bhuj Educatioal Program by Dr. Mira shachede Trust on 21st Feb. at 6.30. Attended the function, and keynote Lecture given by me.
5) Lecture at gramya dekshinamurty , Bella on 22nd Feb. on ‘ Our Glories Past ‘
6) GPSC one day guidance lecture and model test organized by Department of History at Manav Vidhiya Bhavan for the students of university department on 23rd Feb 2007. 10 am to 5 pm .
March 2007
1) NAAC presentation befor VC on 3rd march.
2) Gujarat Itihas Parisavad at vadiya college, Surat on 10, 11 March 14, 2007.Chair one session of seminar
3) Lectuer at lokbharti, sanosara on Importance of History. 18 March.
4) Sent Meeting on 25th march 10 am
5) Arrival of NAAC committee on 26 march and presentation of Deptt. of History and Gandhian Studies Center on 27th March 2007.
6) Seminar on “ Ethos of Non Violence in present world “Community Education Center Ahemedabad on 8th April 2007 .
7) Paper examine at Sardar Patel University, V.V. Nager 0n 17th april 2007
Activities of 2007-2008
June 2007
1) Doordarshan Programe on 12th june 10.30 am at Dordarshan center,Ahemedabad .Program telecast on the same say at 5pm .Hope it will re telecast soon.
2) 14th June 2007 new academic year start .
3) 27th June Door Darshan recording on Islam.
4) Doordarshan Programme Recording at Rajkot 29th on “Communal Harmony in Islam“July 2007
1) 15 ,16 July visit to vapi with family for meeting about Muslim Education with Gafurbhai Bilkhiya.
2) 21st july , meeting at Ambedeker University, Ahemedabad 3 AM.
3) 22 june Lectuer at Mahesana in seminar on “Communal Harmony” other speakers are Joseph Mcvan and Bhanu Vijayshri.
4) 30th july to 5th August visit to Gandhian Louber Fundetion, Puri as resoures person. Eight lectures delivered before Tata, Tisco officers on Indian History and Culture.
Auguest 2007
1) Lectuer at Amerli on 17 August, Sub: “1857: First Freedom Movements”
2) Lecture at Parekh Arts , commerce , and science College , Mahuva on 25th Auguest 2007
3) Lectuer at Shihor on “ Muzeko sanmati de Bhagawam” ,at10 am and Lectuer at Lok Bharti, Sanosar on 26th Auguest 2 to 5 pm.
Suptember 2007
1) Function of minority sell for achivments of students and accedemisien of Bhavnager 1st Septermber 2006 at 10 am. Shiv Shakti hall,
2) Lecture at Dhoraji on 2 September 4 pm Oreganized by Brahmin Samaj of Dhoraji,Sub: “Muzeko Sanmati de Bhagevan”
3) Lecture at Mumbai on 9 September , Sub: Islam and Ahinsha,Shri Mumbai Yuvak Sanghe,Patker Hall, Mumbai. Also book relese function at 7 pm at Mumbai
4) National Seminar on “ 1857 : A new Evaluation by Historian “ organized by Ambedeke University, Ahemedabad on 26
October 2007
1) Meeting at SEVA , Ahemedaabad with Aketa Vidhyaguri . 20 octo 2007
November 2007
2) Meeting at UPSC, New Delhi on 23 Nov.
Activities of 2008 -2009
1) Meeting of RDC at Devi Ahiliyabai University, Indor on 5th March 2008.
2) Request of speaker Ashok Bhatt visit Gujarat Vidhansaabha on 14 March 2008.
3) Attended seminar on “Historical Research “H.K. Arts College,Ahemedabad on 15th March 2008
4) Lecture at BJP , Rajkot on Nana Sahib Pesewa on 7th May 2008.
5) Lecture Nehru yuvak Kendra, Bhavnager on 4th May 2008 .
6) Lecture at bhavnager Rept. Mota Satsag Mandal.1st June 2008
7) Interview at Bhuta College, Shihor on 23rd June 2008 .As Expert .
8) Board of study meeting at Gujarat Vidhyapith, Ahmadabad 0n 11th June 2008 .
9) Meeting at UPSC, New Delhi 28 – 29 July 2008 .
10) Book release by Prof. Mehboob Desai “Manzil “ written by Mukbil Kureshi on 25th July 2008
11) Meeting at UPSC New Delhi On 25 to 26tn August 2008 for Paper setting for upsc exam 2008.
12) Lecture and Interview at Gujarat Vidhyapth , Ahemedabad on 30th August 2008.
13) Recording at AIR , Rajkot on “Gandhiji s first Biography“ And Visit cum Lecture at Dept. of History. at 12 pm .
14) Meeting at SEVA on 23rd August at 1o Am , Ahemedabad as Expert Advisor.
15) Meeting with CM on 26th August 2008.
16) Visiting Lectures at Gujarat Vidhiyapith , Ahemedabad on 22to 26 September 2008 .Everyday two lectures in M.Phil. and M.A.
17) Meeting of SEVA ,Gomtipur Center , Ahemedabad on 14th November 2008
18) Meeting of UPSC , Delhi 15th to 18th December 2008
19) Educational Price distribution programmed at Hadgud on 23rd December 2008. Chief Guest of Function.
20) RDC Meeting of Bhavnagar. Uni. At 1 pm. on 28th November 2008
21) RDC Meeting of Gujarat Vidhyapith , Ahemedabad , on 10th December 2008. As a Subject Expert.
22) National Seminar ,18th December 2008 on “ Tourism and Labour “ at Mahatem Labour Institute, Ahemedabad.Presented Paper on “ Doli workers of Palitana Tempel”.
23) “The First Muslim Voice Conference , 20, 21st December 2008, Gujarat Vidhyapith, Ahemedabad by Tehreek –E – Pasmanda Samaj and National Confederation of Dalit Organization .Chair one Session, Subject: Muslims and Media: Tackling Stigmatization.
24) Fellowship Lectures in S. P . University , Vallabh Vidhyanager On 31st December 2008 & 1st January 2009. At department of History.
25) Visiting Lectures at Gujarat Vidhyapith , Ahemedabad on
26) RDC Meeting at Vir Ahiliya University,Indor 16th Feb. 2009
26) Lectures at Gujarati Vishvakosh , Ahemedabad on 18th Feb.“Islam and Non Violence “
27) Lectures at department of History , Saurastra University ,
Rajkot on 12 , 13 March 2009 . Under Prof. Exchange Programmed.
28) Book released “ Smurti Vandana” .
Activities of 2009 – 2010
1. Ph.D. Viva at Hemchandrachriya North Gujarat
University, Paten on 13 April 2009.
2. “Workshop on Creative Writing” at Karjat on 1 July to
6 July 2009, Organized by International writers club,
Delhi. As an Expert, presented Lecture.
3. Ph.D Viva at Hemchanrachariya North Gujarat Uni.
Patan on 19th July 2009, 3 pm.
4. Ph.D. Viva at Saurashtra Uni. Rajkot on 21 july 2009
12 pm
5. Ph.D. viva at Vir Narmad South Gujarat University, Surat
On 18-08-2009
6. Recording at Doordrshan, Rajkot on 17-8-2009 .
Program me on “ Sadbhavana Divas” birthday of Late
PM Rajiv Gandhi . Telecast on 19-8-2009
Doordarshan, Rajkot at 5.30to 6.00 PM. Re telecast on
Girnar on 24-8-2009 at 8.00, 11.00 AM and 11.30 PM.
7. Received invitation from UGC , Delhi to Visit Romania.
During 13 October to 24 October 2009 will visit Romania
And present four papers at academic institute of
Romania. Also visit various University of Romania.
8. Two books released by Dr. B.L.Sharm, Vice Chancellor
Of Bhavnagar University and Opposition Leader Shri
Shaktisinh Gohil on 25 July 2009 at sent hall.
9 One day Seminar of “Job Opportunity in Tourism”
Organized by Department of History on 25th July 2009.
At the time two books “ Non Violence and Islam”
(English) and “Gujarat ni Swtntra Sadhena” Gularati
Inaugurated by Dr. B.L.Sharma V.C.Bhavnagar University
and Shaktisinh Gohil.
10 One day introductory class tour at koliyak in August
2009.
11.11th 12th September Exhibition of Gandhiji’s Manparta at
Sardar Smurti ,Bhavnagar . Inaugurated by Shri Amrut
Modi. Chief Guest Shri Prasannvadan Maheta .Function
presided by Prof. Mehboob desai.
12. 12th September two days seminar at Kumarappa Maha
Vidhyalay ,Gadheda. Inaugurated Prof. Mehboob desai at
10 PM.
13.T.V. Educational Program at Ahmadabad on 17th
September. As a expert dicuess on “Sufism in Gujarat”
14.Programme at Shri Vadavali Juth Kelavni Mandal,
Vadavali on 19th September.
Lecture on “ Isalm and Ramzan” at 10 am.
15 Sanman Samaranbh by Bhasker Group “Sauratra
Samachar” 100 Eminent Personalities of Bhavnagr.
Shri Saurbhbhai Patel and Kathakar Shri Rameshbhai Oza
Chief Guest of Function. 1st October 6pm.
16 visiting fellow lectures in Gujarat Vidhyapith 7th to 9th
On “Tourism and British India”.
17. National Seminar on “Gandhiji’s View on Village
Development” as Resource Person Lecture on
“Gandhi and Dharma” on 10th October at
B.R.S. College, Dumiyani (Dis: Rajkot)
18. Vishva Gram and Gandhi Ashram (ziliya) Dis.Patan
Organized three says work shop for Students and teachers
(18-35) on the Subject " શાંતિકા વાદ્ય બના તું
મુઝે પ્રભુ , શાંતિકા વાદ્ય
બના તું મુઝે " 30 October to 3November 2009.
Attended this Workshop as Expert of subject and Lecture on
" હમકો શાંતિ દે પ્રભુ “on 1st Nov. 2009.
19. Govt. of Gujarat Selected for “Khadim” for Haj 2009 on 17
December 2009.But Govt. of India not approved due to late
Entry.
20 Inugration of Charts and Book Exhibition at Smt. Gandhi
Mahila College,Bhavnagar on 21 December , 11 PM.
21.UPSC Delhi for examine the papers of History II 30
November to 6 December 2009
22.Under Suvrnam Gujrat Programme, Saurashtra University
and Kachcha University Organized “Yuva Chetana
Shibir”At Dhorado ,Kutchh . Lectures on
“Gujratno Vaibhav ane Varsho” on 9th December 2009.
23. Inauguration of Exhibition of Poet Kalapi at Daftar
Bhandar Bhavnan, Bhavnagar on 21 December 10.30
24. Lecture in Gyanstra at Shri S.K.Shah & S.O.M. Arts
College, Modasa on “ Muzeko Sanmati De Bhagvan”.
22 December 1PM.
25. Santi, Sadbhav ane Aketa Yatra by Vishvgram . 23 Paten and
24 December Disa Lecures on “Communal Harmony”.
26. National Seminar On “ The Role in Building Modern India
of Pandit Nehru and Dr. B.R.Ambedker” at Barshitakli,
Akola , Maharastra. On 27, 28 December. Attended seminar
As Chair Person on 1st Section.
27. Book Published “ Mulsim Maha-Atmao” by Parshva
Publication, Ahmadabad. December 2009.
28. Interview of CAS (History) at Saurashtr University , Rajkot
on 31st December 2009 at 3.30 PM . As a Expert attended
the interview.
29. Chief Guest of Saurashtra – kachha Itihas Parishad 18th
Adhiveshan on 9th January 2010 at
Sakariya Mahila Arts College , Botad.
30. Department Tour to Ahmedabad 0n 12 January 13, 2010.
31. Lecture at Natrajan Traning College,Bhavnagar for N.S.S.
Programme Officers Seminar on 17th January 2010
At 11.00 to 12.30 P.M. on “આપણું દાયિત્વ"
32.Field view International Academy, Dhandhuka’s
Annual Function on 18th January 2010 at 4.30.
PM. Attended as Chief Guest of Function.
33. Lecture on “Responsibility of Teacher” at swminarayan
B.ed. College, Bhavnagar on 22 January , 3-00 PM.
34. Vanchan Shibir at Gautmeshvr , Sihor on 27 January
Organized by Gandhian Study Center,
35 Sahitya Academi ,Mumbai Organized National Seminar on
“Gujarat Saint Sahitya : Origin and Tradition”
30, 31 January At Somnath ,Prabhas Patan. Invited as a
expert. Presented Research paper on
“Influence of Sufism on Gujarati saint Sahitya”
on 30 at 10-30.
36. Lecture at Gujarati Vidhyapith, Amdavad on 6th February
2010 , 12 to 2 PM. M.A. History.
37. Meeting Under Swarn Gujarat at Gujarat Chamber of
Commerce at 3-00 PM regarding Book “Gujaratna Udhyog
Sahsiko” Publish by Gujarat Chamber of
Commerce, Amdavad I am on Editorial Board.
38. Meeting of syllabus committee of Gujarat Vidhyapith,
Amdavad at 11 to 4 PM.
39. Attended Annual day of Bhuta College, Sihor as Chief Guest on 10th February, 2010 4 PM.
40. Attended Ph.D presentation of Bahdurbhai Kureshi (Sociology) on 15th February 2010, 12-30 PM.
41. Appointed by VC in Monitoring Examination Committee and Visited two colleges of Sihor four colleges of Bhavnagar city as member of committee.
42. Attended Meeting of Credit base Choice System at Saurashtra University, Rajkot on 17 March 2010. Appointed by VC.
43. Lecture on “ Gandhiji” In ITI, Bhavnagar on 3 April 2010
at 2 PM Organized by Shri Sant Shrey Education Trust in the Context of “Gandhi Kath” of Narayan Desai.
44. Conducted F.Y. B.A. External Examination 5 to 10 April at Manav Vidhya Bhavan as a Kendra Sanchalak.
45. Apply for Major Reserch Project to UGC on “Islam and Non –Violence on 1st April 2010.
46. Apply for Indian Institute of Advance Study, Simla for visit as Research fellow for formulation of Reseach Project on
“Documention of veneration Presented to Mahatma Gandhi –
A Study” on 5th April 2010.
47. Research Article “ Islam and Om Shanti” Published in International Journal of Non Violence –in-Action “ANASAKTI DARSHAN” in Vol.4 No.2 July-December 2008(29 March 2010). This Journal Published by International Center for Gandhian Studies and Peace Research ,Gandhi Smriti & Darshan Samiti, Rajghat,New Delhi.
48. Well Known writer Joshph Macwan died on 28 March 2010.
Shrdanjali Article “મેરે મહેબૂબ, કેસે હો” published in “Naya Marg” 14-4-2010.
49. Actively involved in conducting the M.A. External Examination during 20 to 24 April 2010 at Sameldas College, Bhavnagar.
50. Shri Sant Education trust and Gandhian Study center jointly organized “Gandhi Katha” by Shri Narayan Desai , Son of Mahdevbhai Desai during 24 to 28 April 2010 at Dakshina Murti Vidhyarthi Bhavan, Bhavnagar.
51. Shri Sant Education Trust and Gandhian Study Center jointly organized “Gandhi Yuva Shibir” during 24 to 28 April 2010 at Dakshina Murti Vidhyarthi Bhavan, Bhavnagar.Prof. B.L.Sharma, Vice Chancellor of Bhavnagar University (26-04-10)and
Prof. Mehboob Desai, Director of Gandhian Study Center
(24-04-10 delivered a lecture in Shibir on
52. Visit to S.P.University to Examine the papers of M.A. on 29th April 2010.
53. Examine the M.A. papers during 26 April to 2 May 10, 2010 of Bhavnagar University.
54. Lecture at Rotary club , Bhavnagar on the subject of
“Jihad : Understanding and Misunderstanding” on 30th April 2010 at 9 PM , Rotary Hall,Gogha Curcal ,Bhavnagar
Activities of 2010-2011
1. Lecture on “The Teacher” at shri Satuaba Vidhyalay , palitan
for Primary Teachers on 5th May 2010.
2. Emergency Meeting of HOD at 3 PM by V.C., Bhavnagar Uni.
On 5th May.
3. BPGTR Meeting at Bhavnagar University Campus on 6th May
2010 at 12 PM.
4. Examine the M.A. History papers Of Gujarat University
during 8 to 13 May at Ahmadabad
5. Interview of Lecturer at T. & N.S Patel Commerce and
A.S.Patel Arts College, Boriavi. Attended as a Nominee of
Vice Chancellor on the selection committee, S.P.University on
11 May 2010 at 2 PM.
6. Interview arranged for the post of Assistants Professor for
Department of History on 28th May 2010 and sends the report
to the Registrar of Bhavnagar University.
7. Department of History’s Broacher released by Prof.
B.L.Sharma , Vice Chancellor, Bhavnagar university on 31st
May 2010 at vice chancellors chamber.
8. Attended Examination Reforms Meeting at Court Hall on 3rd
June 2010 at 3 to 4.30 PM. V.C presided the Meeting.
9. Attended Meeting of Board of Study, Gujarat Vidhyapith,
Ahemedabad on 5th June 2010.
10. Attended Interview of Assistant professor of History at
Gujarat vidhyapith as Subject Expert on 8th June 2010 at 2 to
4.30 PM.
11. Lecture at Sabermati Jail on “Dharm” on 9th June 2010 at
11 am.
12. Meeing at UGC Delhi for Gandhian Stuty Center on 22 June
2010 at 10 am.
13. Meeting at SEVA, Ahmadabad with workers of Gyankendr
at 4 pm on 19th June.
14. Interview for ETV Urdu for my book “Islam and Non
Violence” on 19th June at 6 PM.
15. Board of Study meeting on 8th July at 3 PM.
16. Under “Vanche Gujarat” programme Lecture at shasvat
college, Bhavnagar on “Styana Prayogo” on 10-7-2010 at
11.30AM.
17. Published lecturer “Islam ane Ahinshah” in Book named
“GYANAJAN VOL-2” edited by Priti Shah and Published by
Gujrati Vshva Kosh, Ahmadabad -2010.
18. Appointed as a RDC member in Saurashtr University. First
Meeting on 29th August 2010 9.30. AM
19. Lecture at District Jail on “Dharm” on 2ed September 2010
at 10 to 11 PM.
20. Lectures at Gujarat Vidhyapith, Ahemedabad as a visiting
Prof. in M.A. and M.Phil on 6 to 9 September 2010.
21. Viva of Ph.D. at Allahabad Univesity,Allahabad on 14
September 2010.
22. Paper Setting workshop on 17, 18 September 2010 at
Bhavnagar University, Bhavnagar.
23. 1st October 2010 Ph.D. Viva at Vir Narmad North
Gujarat University at 3 PM.
24. Seminar on “Research Methodology” organized by
Kavishri Botadker College, Botad on 25 September .
Lecture on “Problems of Research”
25. Paper setting work shop 17,18, 20 September 2010 at
University Examination Hall, Bhavnagar University,
Bhavnagar.
26. Interview of Assit. Professor at Govt. College Gandhinagar
On 28 October 2010.
27. Yuva Shibir for MSW students of Hemchandra charya
North Gujarat University, Patan organized by Vishvgaram
on 1,2 October 2010. Lecture on “Muhanmad Paygamber :
Service and Simplicity” at Samodha , Taluka Patan .
28. World Peace Center(Alandi) Maeer’s Mit Pune,India
Organized Two Day National Round Table Congress on
“Need to Promote the Culture of Peace in the World” on
the International Non-Violence Day –Mahatma Gandhi
Jayanti (2nd and 3rd October 2010) as a Distinguished
Speaker Delivered a Lecture on “Islam and Pease” on 3rd
October 11 AM.
29. Lecture on “Freedom Movement of India” at Shri
L.G.Kakadiya Secondary –Higher Secondarily
School, Kalvibid. Bhavnagar on 7th October 2010 11 AM
30. Lecture at Theosophical Society, Bhavnagar on 9th October
2010 at 6 PM on “સબકો સંમતિ દે ભગવાન”
31. 16 to 30 October 2010 Hajj Yatra.
32. 1 to 15 November Divali Vacation.
33. 17 to 20 E.L.
34. 4 December 2010 Visited S.P University, V.V.Nagar for
Paper Examine of M.A.
35. Meeting at Department for New Syllabus of S.Y.B.A. on 14 December 2010.
36. 9th December Lecture of Shri Sanjay Barot on “પ્રવાસમાં વ્યવસાયની તકો” for Remedial caching center at 3 pm.
37.Interview telecast on channel Vikas Aapna sauno”In “Pustak Chhab” programme on shri Dinkar
Joshi’s book “પ્રકાશનો પડછાયો” on 20 December 2010 at 9pm.
38.Lecture at Sardar Patel Intitutes for GPSC and UPSC Class on 2 January at 10 to 12
39. Lecture of Muzfer Hussain on “વિશ્વ મેં ગાંધીજી કી પ્રસ્તુતતા” on 5th January 2011 at senete hall under Gandhian Study Center for all P.G. Students.
40. Meeting with Moraribapu on 3 January 2011 at Mahuva about Organize the two days workshop for M.S.W. Students of Bhavnagar University.
41.Attended workshop on Curriculum for B.ed organize by Indian Institute of Teacher at Children University, Gandhinagar on 4th January 2011, 10 to 4 PM.
42. Paper Setting Workshop on 6, 7, 8 January at University Campus for M.A. History. And submit the paper of M.A. Semester 2nd and M.A. part 1 & 2 on 10th January 2011
43. Lectures of Visiting Prof. at Department of History and culture ,Gujarat Vidhypitha,
Ahemedabad on 10th to 13th January 2011.
Thursday, July 30, 2009
Monday, July 27, 2009
Bimarpursi : Prof. Mehboob Desai
બીમાર પુર્સી ઉમદા પુણ્ય
ડો.મહેબૂબ દેસાઈ
બીમાર વ્યક્તિની વ્યથા અને કથા અનેરી હોય છે. પીડાની પરંપરા અને તેની પરાકાષ્ઠા બીમાર વ્યક્તિ માટે સહેવી મુશ્કેલ હોય છે. એવા સમયે સાંત્વનના બે શબ્દ બીમાર વ્યક્તિ માટે આશીર્વાદરૂપ બની રહે છે.
ઇસ્લામે પણ બીમાર વ્યક્તિનાં ખબરઅંતર પૂછવાની ક્રિયાને સવાબ ગણેલ છે. તેના માટે ‘બીમાર પુર્સી’ શબ્દ વાપરવામાં આવ્યો છે. હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ(સ.અ.વ.) એ ઇસ્લામના અનુયાયીઓને પાંચ આદેશ આપ્યા છે.
(૧) સલામનો જવાબ આપવો.
(૨) બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછો.
(૩) જનાજાને કાંધ આપો.
(૪) નિમંત્રણનો સ્વીકાર કરો.
(૫) છીંક સમયે અલ્લાહને યાદ કરો.
બીમાર માનવી ગમે તે કોમ કે જાતિનો હોય પણ તમારો પાડોશી, પરિચિત કે સંબંધી હોય તો તેનાં ખબરઅંતર પૂછવા જાવ કારણ કે તે એક ઉમદા કાર્ય છે.
ઇસ્લામમાં અનુયાયીઓ માટે હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ(સ.અ.વ.) એ ફરમાવ્યું છે કે ‘જ્યારે કોઇ બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછવા જાવ ત્યારે તેની પેશાની (કપાળ) પર પ્રથમ હાથ ફેરવી પછી તેને આશ્વાસન કે હિંમત આપો. પછી તેના સાજા થવા માટે ખુદાને પ્રાર્થના કરો.’
હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ખુદ બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછવા જતાં. તેમની એ ક્રિયામાં મુસ્લિમ કે ગેર મુસ્લિમ જેવા ભેદ ન હતા. યહૂદીઓની ખબર પૂછવા આપ જતાં અને તે જલદી સાજા થઇ જાય તેની દુવા પણ કરતાં કારણ કે,‘કોઇ પણ બીમાર પાસે બેસવું, તેને હિંમત આપવી એ એવું પુણ્ય છે કે ખુદા તમારી રોજીમાં બરકત આપે છે.’
ઇસ્લામના સિદ્ધાંતો કહે છે કે બીમારને કોઇ દિવસ ધિક્કારો નહીં, ધ્ૃણા કરો નહીં, તેના રોગની ટીકા-ટિપ્પણ કરો નહીં કે તેના રોગની ગંભીરતાની તેની રૂબરૂમાં ચર્ચા કરો નહીં. એક વાર હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) એક બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછવા ગયા. માથે હાથ ફેરવતાં આપે પૂછ્યું, ‘તને શું થયું?’
‘કમબખ્ત તાવ આવે છે.’
આપે (સ.અ.વ.) તરત ફરમાવ્યું ‘તાવને કોસો નહીં. જેમ ભઠ્ઠી લોખંડના મેલને દૂર કરે છે તેમ તાવ શરીર અને મનના ગુનાહને ધુએ છે.
જેમ બીમાર વ્યક્તિ માટે આપણે દુવા કરીએ છીએ. તેમજ બીમાર વ્યક્તિ પણ તમારા માટે દુવા કરે, તો તેની દુવા કબૂલ થાય છે. હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ફરમાવે છે,‘બીમાર વ્યક્તિ તમારા માટે પ્રાર્થના કરશે તો ખુદા તેને સાચા ફરિશ્તાની પ્રાર્થના ગણી તરત કબૂલ કરશે.’
બીમારીમાં માનવી માનવીની હમદર્દી ચાહે છે. હમદર્દી વ્યકત કરવાનો એ ઉમદા માર્ગ છે. ‘બીમાર પુર્સી’ ચાલો આપણે પણ તે અપનાવી ખુદાની મહેરબાનીના હક્કદાર બનીએ.
ડો.મહેબૂબ દેસાઈ
બીમાર વ્યક્તિની વ્યથા અને કથા અનેરી હોય છે. પીડાની પરંપરા અને તેની પરાકાષ્ઠા બીમાર વ્યક્તિ માટે સહેવી મુશ્કેલ હોય છે. એવા સમયે સાંત્વનના બે શબ્દ બીમાર વ્યક્તિ માટે આશીર્વાદરૂપ બની રહે છે.
ઇસ્લામે પણ બીમાર વ્યક્તિનાં ખબરઅંતર પૂછવાની ક્રિયાને સવાબ ગણેલ છે. તેના માટે ‘બીમાર પુર્સી’ શબ્દ વાપરવામાં આવ્યો છે. હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ(સ.અ.વ.) એ ઇસ્લામના અનુયાયીઓને પાંચ આદેશ આપ્યા છે.
(૧) સલામનો જવાબ આપવો.
(૨) બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછો.
(૩) જનાજાને કાંધ આપો.
(૪) નિમંત્રણનો સ્વીકાર કરો.
(૫) છીંક સમયે અલ્લાહને યાદ કરો.
બીમાર માનવી ગમે તે કોમ કે જાતિનો હોય પણ તમારો પાડોશી, પરિચિત કે સંબંધી હોય તો તેનાં ખબરઅંતર પૂછવા જાવ કારણ કે તે એક ઉમદા કાર્ય છે.
ઇસ્લામમાં અનુયાયીઓ માટે હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ(સ.અ.વ.) એ ફરમાવ્યું છે કે ‘જ્યારે કોઇ બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછવા જાવ ત્યારે તેની પેશાની (કપાળ) પર પ્રથમ હાથ ફેરવી પછી તેને આશ્વાસન કે હિંમત આપો. પછી તેના સાજા થવા માટે ખુદાને પ્રાર્થના કરો.’
હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ખુદ બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછવા જતાં. તેમની એ ક્રિયામાં મુસ્લિમ કે ગેર મુસ્લિમ જેવા ભેદ ન હતા. યહૂદીઓની ખબર પૂછવા આપ જતાં અને તે જલદી સાજા થઇ જાય તેની દુવા પણ કરતાં કારણ કે,‘કોઇ પણ બીમાર પાસે બેસવું, તેને હિંમત આપવી એ એવું પુણ્ય છે કે ખુદા તમારી રોજીમાં બરકત આપે છે.’
ઇસ્લામના સિદ્ધાંતો કહે છે કે બીમારને કોઇ દિવસ ધિક્કારો નહીં, ધ્ૃણા કરો નહીં, તેના રોગની ટીકા-ટિપ્પણ કરો નહીં કે તેના રોગની ગંભીરતાની તેની રૂબરૂમાં ચર્ચા કરો નહીં. એક વાર હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) એક બીમારનાં ખબરઅંતર પૂછવા ગયા. માથે હાથ ફેરવતાં આપે પૂછ્યું, ‘તને શું થયું?’
‘કમબખ્ત તાવ આવે છે.’
આપે (સ.અ.વ.) તરત ફરમાવ્યું ‘તાવને કોસો નહીં. જેમ ભઠ્ઠી લોખંડના મેલને દૂર કરે છે તેમ તાવ શરીર અને મનના ગુનાહને ધુએ છે.
જેમ બીમાર વ્યક્તિ માટે આપણે દુવા કરીએ છીએ. તેમજ બીમાર વ્યક્તિ પણ તમારા માટે દુવા કરે, તો તેની દુવા કબૂલ થાય છે. હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ફરમાવે છે,‘બીમાર વ્યક્તિ તમારા માટે પ્રાર્થના કરશે તો ખુદા તેને સાચા ફરિશ્તાની પ્રાર્થના ગણી તરત કબૂલ કરશે.’
બીમારીમાં માનવી માનવીની હમદર્દી ચાહે છે. હમદર્દી વ્યકત કરવાનો એ ઉમદા માર્ગ છે. ‘બીમાર પુર્સી’ ચાલો આપણે પણ તે અપનાવી ખુદાની મહેરબાનીના હક્કદાર બનીએ.
Saturday, July 25, 2009
Kuran-e-Sharif & Non-Violence by Prof. Mehboob desai
કુરાને શરીફમાં અહિંસાનો મહિમા
ડો. મહેબૂબ દેસાઈ
ઇસ્લામનો ધર્મગ્રંથ કુરાને શરીફ હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.) પર વહી દ્વારા ઉતરેલ ખુદાના સંદેશાઓનો સંગ્રહ છે. આ સંગ્રહમાં માત્ર ધાર્મિક બાબતો નથી, પણ તે જીવન જીવવાની કળા શીખવતો ગ્રંથ છે. પ્રેમ, દયા, કરુણા, અહિંસા, નીતિમત્તા, સત્ય, સમભાવ, ભાઈચારો, પાડોશીધર્મ અને સર્વધર્મ સમભાવ જેવા અનેક વિષયો અને કથાઓ આ ગ્રંથમાં છે. ઇસ્લામ જેના માટે વિશેષ ચર્ચામાં રહ્યો છે તે જિહાદ અને કુરબાની જેવા વિષયો અંગે પણ સ્પષ્ટ આદેશો તેમાં આપવામાં આવ્યા છે.
હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.) પર રમજાન માસમાં ઉતરેલ પ્રથમ વહી શિક્ષણ અને જ્ઞાનના મહત્ત્વને વ્યકત કરે છે. તેમાં કયાંય હિંસાનો ઇશારો સુઘ્ધાં નથી. એ પ્રથમ વહીમાં ખુદાએ મહંમદસાહેબ (સ.અ.વ.)ને કહ્યું હતું,
પઢો-વાંચો પોતાના ખુદાના નામે જેમણે આખા વિશ્વનું સર્જન કર્યું છે. જેણે લોહીના એક બુંદમાંથી ઇન્સાનનું સર્જન કર્યું છે. એ જ તારો પાલનહાર ખુદા છે. જેણે ઇન્સાનને કલમ દ્વારા જ્ઞાન આપ્યું અને ઇન્સાન જે નહોતો જાણતો,જેનાથી તે અજ્ઞાન હતો, તે બધું તેને શીખવ્યું છે..
કુરાને શરીફનો આરંભ બિસ્મિલ્લાહ હિરરહેમા નિરરહિયમમથી થાય છે. જેનો અર્થ થાય છે, શરૂ કરું છું અલ્લાહના નામે જે બેહદ મહેરબાન અને દયાળુ છે.કુરાને શરીફમાં પ્રેમ, કરુણા, અહિંસાને લગતી આયાતો ઠેર ઠેર જૉવા મળે છે. જેમ કે, ખુદા ક્ષમાશીલ અને પ્રેમાળ છે.
એવું એક પણ પ્રાણી આ પૃથ્વી પર નથી કે જેની આજીવિકાનો ભાર ખુદા પર ન હોય, તે પ્રાણીમાત્રના નિવાસ અને અંતિમ વિશ્રામધામને જાણે છે.
અને ખુદા તમારા ઉપર કૃપાદૃષ્ટિ રાખવા ઇરછે છે, પણ શુદ્ર, વાસનાઓની પાછળ ભટકનાર લોકો તમે આડે માર્ગે જઈને ખુદાથી દૂર ચાલ્યા જાવ છો.
ધરતી પર ફસાદ ઉત્પન્ન ન કરો. અલ્લાહને પુકારતા રહો નિશ્ચિત અલ્લાહની કૃપા સારા ચારિત્ર્યવાળા લોકોની સમીપ છે.
જે કોઈ રજમાત્ર પણ નેકી (સદ્કાર્ય) કરશે અને જે રજમાત્ર પણ બુરાઈ કરશે, તેને સૌને ખુદા જૉઈ રહ્યો છે.
તારો રબ(ખુદા) એવો નથી કે તે વિનાકારણ વસ્તીઓને નષ્ટ કરે..
અલ્લાહને શું પડી છે કે તે તમને અકારણ યાતનાઓ આપે? જૉ તમે કૃતજ્ઞતા દેખાડતા રહો અને શ્રદ્ધાથી નીતિના માર્ગે ચાલતા રહો.
અને જૉ તમે લોકોથી બદલો લો તો બસ એટલો જ લો જેટલી તમારી ઉપર બળજબરી કરવામાં આવી હોય, પરંતુ જો સબ્ર રાખો તો તે ખુદાને વધારે પસંદ છે..
તેઓ જે સદ્કાર્યો કરે છે તેની કદર કરવામાં આવશે. અલ્લાહ સંયમી લોકોને સારી રીતે ઓળખે છે.
જયારે તમને કોઈ સલામ કરે તો તમે પણ તેને અત્યંત સારા શબ્દોમાં જવાબ વાળો. અથવા જેવા શબ્દો તેણે કહ્યા છે તેવા જ શબ્દોમાં જવાબ વાળો. અલ્લાહ દરેક બાબતોનો નિગેહબાન છે..શેતાન માત્ર એટલું જ ઇરછે છે કે દારૂ અને જુગાર દ્વારા તમારી વરચે દુશ્મનાવટ અને વેરભાવના ઉત્પન થાય. તમને અલ્લાહની યાદ અને નમાજથી અટકાવે. શું તમે અટકી જશો?
આવી પ્રેમ, શ્રધ્ધા, કરુણા અને અહિંસાની શીખ આપતી આયાતોથી ભરપૂર કુરાને શરીફ અંગે ગાંધીજીએ કહ્યું છે, મહંમદ(સલ.) પણ ભારે કળાકાર કહેવાય. તેમનું કુરાન અરબી સાહિત્યમાં સુંદરમાં સુંદર છે. પંડિતો પણ તેને એવું જ વર્ણવે છે. એનું કારણ શું? કારણ એ જ કે તેણે સત્ય જૉયું અને સત્ય પ્રગટ કર્યું.
(‘દિવ્યભાસ્કર’4એપ્રીલ 2008ના સૌજન્યથી)
ડો. મહેબૂબ દેસાઈ
ઇસ્લામનો ધર્મગ્રંથ કુરાને શરીફ હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.) પર વહી દ્વારા ઉતરેલ ખુદાના સંદેશાઓનો સંગ્રહ છે. આ સંગ્રહમાં માત્ર ધાર્મિક બાબતો નથી, પણ તે જીવન જીવવાની કળા શીખવતો ગ્રંથ છે. પ્રેમ, દયા, કરુણા, અહિંસા, નીતિમત્તા, સત્ય, સમભાવ, ભાઈચારો, પાડોશીધર્મ અને સર્વધર્મ સમભાવ જેવા અનેક વિષયો અને કથાઓ આ ગ્રંથમાં છે. ઇસ્લામ જેના માટે વિશેષ ચર્ચામાં રહ્યો છે તે જિહાદ અને કુરબાની જેવા વિષયો અંગે પણ સ્પષ્ટ આદેશો તેમાં આપવામાં આવ્યા છે.
હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.) પર રમજાન માસમાં ઉતરેલ પ્રથમ વહી શિક્ષણ અને જ્ઞાનના મહત્ત્વને વ્યકત કરે છે. તેમાં કયાંય હિંસાનો ઇશારો સુઘ્ધાં નથી. એ પ્રથમ વહીમાં ખુદાએ મહંમદસાહેબ (સ.અ.વ.)ને કહ્યું હતું,
પઢો-વાંચો પોતાના ખુદાના નામે જેમણે આખા વિશ્વનું સર્જન કર્યું છે. જેણે લોહીના એક બુંદમાંથી ઇન્સાનનું સર્જન કર્યું છે. એ જ તારો પાલનહાર ખુદા છે. જેણે ઇન્સાનને કલમ દ્વારા જ્ઞાન આપ્યું અને ઇન્સાન જે નહોતો જાણતો,જેનાથી તે અજ્ઞાન હતો, તે બધું તેને શીખવ્યું છે..
કુરાને શરીફનો આરંભ બિસ્મિલ્લાહ હિરરહેમા નિરરહિયમમથી થાય છે. જેનો અર્થ થાય છે, શરૂ કરું છું અલ્લાહના નામે જે બેહદ મહેરબાન અને દયાળુ છે.કુરાને શરીફમાં પ્રેમ, કરુણા, અહિંસાને લગતી આયાતો ઠેર ઠેર જૉવા મળે છે. જેમ કે, ખુદા ક્ષમાશીલ અને પ્રેમાળ છે.
એવું એક પણ પ્રાણી આ પૃથ્વી પર નથી કે જેની આજીવિકાનો ભાર ખુદા પર ન હોય, તે પ્રાણીમાત્રના નિવાસ અને અંતિમ વિશ્રામધામને જાણે છે.
અને ખુદા તમારા ઉપર કૃપાદૃષ્ટિ રાખવા ઇરછે છે, પણ શુદ્ર, વાસનાઓની પાછળ ભટકનાર લોકો તમે આડે માર્ગે જઈને ખુદાથી દૂર ચાલ્યા જાવ છો.
ધરતી પર ફસાદ ઉત્પન્ન ન કરો. અલ્લાહને પુકારતા રહો નિશ્ચિત અલ્લાહની કૃપા સારા ચારિત્ર્યવાળા લોકોની સમીપ છે.
જે કોઈ રજમાત્ર પણ નેકી (સદ્કાર્ય) કરશે અને જે રજમાત્ર પણ બુરાઈ કરશે, તેને સૌને ખુદા જૉઈ રહ્યો છે.
તારો રબ(ખુદા) એવો નથી કે તે વિનાકારણ વસ્તીઓને નષ્ટ કરે..
અલ્લાહને શું પડી છે કે તે તમને અકારણ યાતનાઓ આપે? જૉ તમે કૃતજ્ઞતા દેખાડતા રહો અને શ્રદ્ધાથી નીતિના માર્ગે ચાલતા રહો.
અને જૉ તમે લોકોથી બદલો લો તો બસ એટલો જ લો જેટલી તમારી ઉપર બળજબરી કરવામાં આવી હોય, પરંતુ જો સબ્ર રાખો તો તે ખુદાને વધારે પસંદ છે..
તેઓ જે સદ્કાર્યો કરે છે તેની કદર કરવામાં આવશે. અલ્લાહ સંયમી લોકોને સારી રીતે ઓળખે છે.
જયારે તમને કોઈ સલામ કરે તો તમે પણ તેને અત્યંત સારા શબ્દોમાં જવાબ વાળો. અથવા જેવા શબ્દો તેણે કહ્યા છે તેવા જ શબ્દોમાં જવાબ વાળો. અલ્લાહ દરેક બાબતોનો નિગેહબાન છે..શેતાન માત્ર એટલું જ ઇરછે છે કે દારૂ અને જુગાર દ્વારા તમારી વરચે દુશ્મનાવટ અને વેરભાવના ઉત્પન થાય. તમને અલ્લાહની યાદ અને નમાજથી અટકાવે. શું તમે અટકી જશો?
આવી પ્રેમ, શ્રધ્ધા, કરુણા અને અહિંસાની શીખ આપતી આયાતોથી ભરપૂર કુરાને શરીફ અંગે ગાંધીજીએ કહ્યું છે, મહંમદ(સલ.) પણ ભારે કળાકાર કહેવાય. તેમનું કુરાન અરબી સાહિત્યમાં સુંદરમાં સુંદર છે. પંડિતો પણ તેને એવું જ વર્ણવે છે. એનું કારણ શું? કારણ એ જ કે તેણે સત્ય જૉયું અને સત્ય પ્રગટ કર્યું.
(‘દિવ્યભાસ્કર’4એપ્રીલ 2008ના સૌજન્યથી)
Friday, July 17, 2009
ખુદાનું ઘર : ડો. મહેબૂબ દેસાઈ
મસ્જિદ શબ્દ સિજદ અર્થાત્ સિજદા પરથી આવ્યો છે. ઇબાદત (ભકિત) કે બંદગીની નિયતથી ખુદા-ઈશ્વર પાસે પેશાની(મસ્તક) ટેકવવું એટલે સિજદો કરવો. ઇસ્લામમાં સિજદો માત્ર ખુદાને જ કરવાનો આદેશ છે. સિજદો કરવાનું ઇસ્લામિક સ્થળ એટલે મસ્જિદ. મસ્જિદ ખુદા-ઈશ્વર સાથે તાદાત્મ્ય સાધવાનું ઉત્તમ અને પવિત્ર સ્થળ છે. આવું સ્થળ ઇંટો કે પથ્થરોનું ન પણ હોય. ઝાઝું સુશોભિત ન પણ હોય છતાં તેને નમાજ પઢવા માટે મસ્જિદ તરીકે સ્વીકારેલું હોય. જયાં નિયમિત પાંચ વકતની અઝાન નમાજ થતી હોય, તેવા કોઇ પણ પવિત્ર-પાક સ્થળને મસ્જિદ કહી શકાય. એક વાર કોઇ કે હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.)ને પૂછ્યું, ‘દુનિયામાં સર્વોત્તમ સ્થળ કયું?’ આપ (સ.અ.વ.) એ ફરમાવ્યું, ‘દુનિયામાં સર્વોત્તમ સ્થળ ખુદાની નજરમાં મસ્જિદ છે. ખુદાના ઘર મસ્જિદ માટે ઇસ્લામમાં કેટલાક આદેશો આપવામાં આવ્યા છે. મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) એ ફરમાવ્યું છે.
‘જે વ્યકિતએ બદબૂદાર ડુંગળી-લસણ કે એવી કોઇ વસ્તુ આરોગી હોય, તે વ્યકિત મસ્જિદ પાસે ન આવે. કેમ કે તે વસ્તુની બદબૂ ઇન્સાનોને તકલીફ આપે છે. તે વસ્તુ ફરિશ્તાઓને પણ તકલીફ આપે છે. મસ્જિદમાં તમાકુ કે વ્યસનવાળી કોઇ પણ દુર્ગંધ મારતી વસ્તુ ખાઇને દાખલ થવું ગુનો છે. એ જ રીતે ખોવાયેલી વસ્તુ મસ્જિદમાં શોધવી નહીં. મસ્જિદમાં દુન્યવી વાતો કે ચર્ચા કરવી નહીં. મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) એ આ અંગે ફરમાવ્યું છે, ‘મસ્જિદમાં દુન્યવી વાતો મુસ્લિમની નેકીને એવી રીતે ખાય છે, જેમ આગ સૂકા લાકડાંને બાળી નાખે છે.’ મસ્જિદ ખુદાનું ઘર છે. તેની તામીર (નિર્માણ) કરવી એ ખુદાની નજરમાં મહામૂલ્યનું કાર્ય છે. હજરત મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.)એ ફરમાવ્યું છે, ‘જેણે અલ્લાહ માટે મસ્જિદ બનાવી, અલ્લાહ તેના માટે જન્નત (સ્વર્ગ) માં ઘર બનાવશે.’
મસ્જિદ બાંધવી કે તેના પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ કોઇ પણ કાર્યમાં સહભાગી બનવું એ અઢળક પુણ્યનું કાર્ય છે. મસ્જિદના નિર્માણ પછી તેની જાળવણી કરવી, તેનું સમારકામ કરવું કે કરાવવું તે પણ સ્વર્ગના દરવાજામાં પ્રવેશવા જેટલું સવાબ(પુણ્ય) કાર્ય છે. જૉ કે આ બધી બાબતો મસ્જિદને ભૌતિક રીતે આબાદ કરે છે. પણ મસ્જિદની સાચી આબાદી રૂહાનિયત- આઘ્યાત્મિક છે. મસ્જિદ એ ખુદાનું ઘર છે. ખુદા સાથે વાત કરવાનુુંં સ્થળ છે. એટલે પાંચ વકતની નમાજ સમયે મોમિનો મોટી સંખ્યામાં મસ્જિદમાં હાજર થાય, ખુદામાં લીન થઇ, એકાગ્ર ચિત્તે નમાજ પઢે. નમાજ પછી સૌ ખુદા પાસે હાથ ચા કરી દુવા કરે. દીની બાબતોની ચર્ચામાં હાજરી આપે. જિક્ર કરે. નિયમિત તિલાવતે કુરાનથી મસ્જિદમાં આઘ્યાત્મિક વાતાવરણ પ્રસરાવે. અલ્લાહની યાદમાં તસ્બીહ (માળા) કરે. ગુનાઓની માફી માગે. ખુદાને વારંવાર સિજદો કરે. ત્યારે જ સાચા અર્થમાં મસ્જિદ આબાદ થઇ ગણાશે. જૉ કે મસ્જિદની આબાદીમાં ભૌતિક અને આઘ્યાત્મિક બંને બાબતો અનિવાર્ય છે. બંને બાબતો એક સિક્કાની બે બાજુઓ જેવી છે. કુરાને શરીફમાં કહ્યું છે, ‘ખુદાની મસ્જિદને એ જ લોકો આબાદ કરે છે, જેમને ખુદા અને કયામતના અંતિમ દિવસ પર ઇમાન(વિશ્વાસ) છે.’ ઇસ્લામની પ્રથમ મસ્જિદનું સર્જન હજરત મહંમદે (સ.અ.વ.) કર્યું હતું, તેનું નામ ‘મસ્જિદે કુબા’ છે. હજયાત્રાએ જનારા હાજીઓ તેની અવશ્ય મુલાકાત લે અને ત્યાં નમાજ અદા કરે.
મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) મક્કાથી હિજરત કરી મદીના આવી રહ્યા હતા ત્યારે મદીના પહોંચતા પહેલાં ‘કુબા’ નામના સ્થળે ૧૪ દિવસ રોકાયા હતા. મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) જેમના મહેમાન બન્યા હતા, તે હજરત કુલસુમ પાસે એક પડતર જમીન હતી. ત્યાં ખજૂરો સૂકવવામાં આવતી હતી. એ જમીન પર હજરત મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.)ના મુબારક હાથોથી મસ્જિદનો પાયો નખાયો હતો. મસ્જિદની બાંધણીમાં ખુદ મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) બીજા અનુયાયીઓ સાથે ખભેથી ખભો મિલાવી કાર્ય કરતા. વજનદાર પથ્થરો ઉપાડતી વખતે મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) કમરેથી વળી જતા. ત્યારે અનુયાયીઓ આપને વિનંતી કરતા.
‘યા રસૂલલ્લાહ, આપ પથ્થર ઉપાડવાનું રહેવા દો. અમે તે ઉપાડી લઇશું.’ મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) સહાબીઓની વિનંતીને થોડી વાર સ્વીકારતા અને પાછા પથ્થર ઉપાડવા લાગી જતા. આમ મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.)ની મહેનત અને પસીનાથી બનેલી ‘મસ્જિદ-એ-કુબા’ આજે પણ મદીનામાં હયાત છે. કુરાને શરીફમાં ‘મસ્જિદ-એ-કુબા’ અંગે કહ્યું છે, ‘બેશક જે મસ્જિદનો પાયો પ્રથમ દિવસથી જ પરહેજગારી પર નાખવામાં આવ્યો છે, તે ખરેખર એ લાયક છે કે આપ તેમાં નમાજ માટે ભા રહો. આ મસ્જિદમાં એવા નેક પુરુષો નમાજ અદા કરે છે જે પાક સાફ રહેવાનું પસંદ કરે છે, અને અલ્લાહ પણ એવા જ પાક સાફ મુસ્લિમોને પસંદ કરે છે.’ હજરત અબ્દુલ બિન ઉમર ફરમાવે છે, ‘મહંમદ સાહેબ, મુનવ્વરાથી દર શનિવારે કુબાની મસ્જિદની જિયારત માટે કયારેક સવારી પર તો કયારેક પગવાળા આવી અને મસ્જિદમાં બે રકાત નમાજ અચૂક પઢતા.’ અને એટલે જ મસ્જિદ-એ-કુબામાં બે રકાત નમાજ પઢવાનો સવાબ (પુણ્ય) એક ઉમરાહ જેટલો છે. હજ માટે જતા હાજીઓ મદીનામાં રહે ત્યાં સુધી દરરોજ અથવા શનિવારે મસ્જિદે કુબામાં અવશ્ય નમાજ પઢે.
‘જે વ્યકિતએ બદબૂદાર ડુંગળી-લસણ કે એવી કોઇ વસ્તુ આરોગી હોય, તે વ્યકિત મસ્જિદ પાસે ન આવે. કેમ કે તે વસ્તુની બદબૂ ઇન્સાનોને તકલીફ આપે છે. તે વસ્તુ ફરિશ્તાઓને પણ તકલીફ આપે છે. મસ્જિદમાં તમાકુ કે વ્યસનવાળી કોઇ પણ દુર્ગંધ મારતી વસ્તુ ખાઇને દાખલ થવું ગુનો છે. એ જ રીતે ખોવાયેલી વસ્તુ મસ્જિદમાં શોધવી નહીં. મસ્જિદમાં દુન્યવી વાતો કે ચર્ચા કરવી નહીં. મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) એ આ અંગે ફરમાવ્યું છે, ‘મસ્જિદમાં દુન્યવી વાતો મુસ્લિમની નેકીને એવી રીતે ખાય છે, જેમ આગ સૂકા લાકડાંને બાળી નાખે છે.’ મસ્જિદ ખુદાનું ઘર છે. તેની તામીર (નિર્માણ) કરવી એ ખુદાની નજરમાં મહામૂલ્યનું કાર્ય છે. હજરત મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.)એ ફરમાવ્યું છે, ‘જેણે અલ્લાહ માટે મસ્જિદ બનાવી, અલ્લાહ તેના માટે જન્નત (સ્વર્ગ) માં ઘર બનાવશે.’
મસ્જિદ બાંધવી કે તેના પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ કોઇ પણ કાર્યમાં સહભાગી બનવું એ અઢળક પુણ્યનું કાર્ય છે. મસ્જિદના નિર્માણ પછી તેની જાળવણી કરવી, તેનું સમારકામ કરવું કે કરાવવું તે પણ સ્વર્ગના દરવાજામાં પ્રવેશવા જેટલું સવાબ(પુણ્ય) કાર્ય છે. જૉ કે આ બધી બાબતો મસ્જિદને ભૌતિક રીતે આબાદ કરે છે. પણ મસ્જિદની સાચી આબાદી રૂહાનિયત- આઘ્યાત્મિક છે. મસ્જિદ એ ખુદાનું ઘર છે. ખુદા સાથે વાત કરવાનુુંં સ્થળ છે. એટલે પાંચ વકતની નમાજ સમયે મોમિનો મોટી સંખ્યામાં મસ્જિદમાં હાજર થાય, ખુદામાં લીન થઇ, એકાગ્ર ચિત્તે નમાજ પઢે. નમાજ પછી સૌ ખુદા પાસે હાથ ચા કરી દુવા કરે. દીની બાબતોની ચર્ચામાં હાજરી આપે. જિક્ર કરે. નિયમિત તિલાવતે કુરાનથી મસ્જિદમાં આઘ્યાત્મિક વાતાવરણ પ્રસરાવે. અલ્લાહની યાદમાં તસ્બીહ (માળા) કરે. ગુનાઓની માફી માગે. ખુદાને વારંવાર સિજદો કરે. ત્યારે જ સાચા અર્થમાં મસ્જિદ આબાદ થઇ ગણાશે. જૉ કે મસ્જિદની આબાદીમાં ભૌતિક અને આઘ્યાત્મિક બંને બાબતો અનિવાર્ય છે. બંને બાબતો એક સિક્કાની બે બાજુઓ જેવી છે. કુરાને શરીફમાં કહ્યું છે, ‘ખુદાની મસ્જિદને એ જ લોકો આબાદ કરે છે, જેમને ખુદા અને કયામતના અંતિમ દિવસ પર ઇમાન(વિશ્વાસ) છે.’ ઇસ્લામની પ્રથમ મસ્જિદનું સર્જન હજરત મહંમદે (સ.અ.વ.) કર્યું હતું, તેનું નામ ‘મસ્જિદે કુબા’ છે. હજયાત્રાએ જનારા હાજીઓ તેની અવશ્ય મુલાકાત લે અને ત્યાં નમાજ અદા કરે.
મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) મક્કાથી હિજરત કરી મદીના આવી રહ્યા હતા ત્યારે મદીના પહોંચતા પહેલાં ‘કુબા’ નામના સ્થળે ૧૪ દિવસ રોકાયા હતા. મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) જેમના મહેમાન બન્યા હતા, તે હજરત કુલસુમ પાસે એક પડતર જમીન હતી. ત્યાં ખજૂરો સૂકવવામાં આવતી હતી. એ જમીન પર હજરત મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.)ના મુબારક હાથોથી મસ્જિદનો પાયો નખાયો હતો. મસ્જિદની બાંધણીમાં ખુદ મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) બીજા અનુયાયીઓ સાથે ખભેથી ખભો મિલાવી કાર્ય કરતા. વજનદાર પથ્થરો ઉપાડતી વખતે મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) કમરેથી વળી જતા. ત્યારે અનુયાયીઓ આપને વિનંતી કરતા.
‘યા રસૂલલ્લાહ, આપ પથ્થર ઉપાડવાનું રહેવા દો. અમે તે ઉપાડી લઇશું.’ મહંમદ સાહેબ(સ.અ.વ.) સહાબીઓની વિનંતીને થોડી વાર સ્વીકારતા અને પાછા પથ્થર ઉપાડવા લાગી જતા. આમ મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.)ની મહેનત અને પસીનાથી બનેલી ‘મસ્જિદ-એ-કુબા’ આજે પણ મદીનામાં હયાત છે. કુરાને શરીફમાં ‘મસ્જિદ-એ-કુબા’ અંગે કહ્યું છે, ‘બેશક જે મસ્જિદનો પાયો પ્રથમ દિવસથી જ પરહેજગારી પર નાખવામાં આવ્યો છે, તે ખરેખર એ લાયક છે કે આપ તેમાં નમાજ માટે ભા રહો. આ મસ્જિદમાં એવા નેક પુરુષો નમાજ અદા કરે છે જે પાક સાફ રહેવાનું પસંદ કરે છે, અને અલ્લાહ પણ એવા જ પાક સાફ મુસ્લિમોને પસંદ કરે છે.’ હજરત અબ્દુલ બિન ઉમર ફરમાવે છે, ‘મહંમદ સાહેબ, મુનવ્વરાથી દર શનિવારે કુબાની મસ્જિદની જિયારત માટે કયારેક સવારી પર તો કયારેક પગવાળા આવી અને મસ્જિદમાં બે રકાત નમાજ અચૂક પઢતા.’ અને એટલે જ મસ્જિદ-એ-કુબામાં બે રકાત નમાજ પઢવાનો સવાબ (પુણ્ય) એક ઉમરાહ જેટલો છે. હજ માટે જતા હાજીઓ મદીનામાં રહે ત્યાં સુધી દરરોજ અથવા શનિવારે મસ્જિદે કુબામાં અવશ્ય નમાજ પઢે.
Sunday, July 12, 2009
sufi saint Mahmud shah Bukari by Prof. Mehboob Desai
સૂફીસંત મહેમુદ શાહ બુખારી શ્રદ્ધાનો દરિયો
Mehboob Desai
ગત અઠવાડિયે (૧૧ રજબ) ધંધૂકા તાલુકાના ભડિયાદ ગામે મહેમુદ શાહ બુખારી સાહેબનો ઉર્સ મુબારક હતો. ગુજરાતના ખૂણે ખૂણેથી માનવ મહેરામણ ઊભરાયું હતું. જાણે શ્રદ્ધાનો દરિયો હિલોળે ચડયો હતો.
એ દિવસે હું ગાડી લઇને અમદાવાદથી ભાવનગર જઇ રહ્યો હતો ત્યારે રસ્તા પર પગપાળા ભડિયાદ તરફ વહી રહેલ માનવ પ્રવાહને જાણવાની તક સાંપડી. મહેમુદ શાહ બુખારી સાહેબના ઉર્સમાં અમદાવાદથી ધંધૂકા થઇ મેદની ભડિયાદ પહોંચે છે.
જ્યારે સુરત, વડોદરાની મેદની તારાપુર, વટામણ ચોકડી અને ધોલેરા થઇ ભડિયાદ પહોંચે છે. કાઠિયાવાડમાંથી મહુવા, પાલિતાણા, ભાવનગરની મેદની ધોલેરા થઇ ભડિયાદ પહોંચે છે. મેદનીમાં આબાલવૃદ્ધ સૌ કોઇની શ્રદ્ધા જોઇ-સાંભળી હૃદય ભરાઇ ગયું.
ટ્રાઇસિકલ પર છેક ભરથોલ (તા.કરજણ)થી બંને પગે અપંગ એવા વિજયભાઇ સાધુ ધોલેરા રોડ પર ભરતડકે પરસેવે રેબઝેબ ભડિયાદ ભણી જઇ રહ્યા હતા. તેમની સાથે કબોડા ગામના મહંમદભાઇ જુમ્મા સાઇકલ પર સાથ આપી રહ્યા હતા. મેં વિજયભાઇને કહ્યું, ‘આપ તો હિંદુ છો, છતાં ભડિયાદ દાદામાં આટલી શ્રદ્ધા જોઇ નવાઇ લાગે છે.’
હસતા હસતા વિજયભાઇ બોલ્યા, ‘સાહેબ, શ્રદ્ધાને કોઇ ધર્મ નથી હોતો.’
હું એક સામાન્ય ઇન્સાનનો ઉચ્ચ તર્ક જાણી નવાઇ પામ્યો. છતાં જરા વધુ જાણવા મેં પૂછ્યું,‘કોઇ માનતા પૂરી કરવા જાવ છો?’
‘ના સાહેબ ના, માત્ર ભડિયાદ દાદાની મહોબ્બતથી ખેંચાઇને જઉ છું.’
રસ્તાની બંને બાજુ નાનાં મોટાં વાહનોમાં ખાધ વસ્તુઓ યાત્રાળુઓને વિના મૂલ્યે આપવામાં આવતી હતી. એવી એક કવાલીસ ગાડીના પાંચેક સ્વયં સેવકો યાત્રાળુઓને ખાધ વસ્તુઓ વહેંચી રહ્યા હતા. એ ગાડીના ગુલામભાઇ મલેકને મેં પૂછ્યું,‘યાત્રાળુઓને શું વહેંચો છો?’
‘ઠંડા પાણીનાં પાઉચ, ચોકલેટ અને ટેસ્ટીકોલા.’
‘અત્યાર સુધીમાં કેટલાંક પેકેટો વહેંરયાં હશે?’
‘એવું કાંઇ યાદ નથી, પણ લગભગ ચારેક હજાર પાઉચ, પાંચેક હજાર ચોકલેટ્સ અને ૭૦ પેકેટ્સ ટેસ્ટીકોલા વહેંચી હશે.’
‘આનો ખર્ચ કોણ આપે છે?’
‘સાહેબ, મારી અંગત નાનકડી આવકમાંથી ઉર્સ માટે બચાવીને રાખું છું. દાદાના ભકતોની સેવા કરવામાં સંતોષ મળે છે.’
ભાવનગરના જમના કુંડમાં રહેતાં વહીદાબહેન પરસેવે રેબઝેબ જઇ રહ્યાં હતાં. મેં તેમને રોકીને પૂછ્યું, ‘દાદાની દરગાહે પગપાળા કેમ જાવ છો?’
‘ત્રણ વર્ષ પહેલાં મારી નણંદને સાપ કરડયો હતો. તે બચી જશે તો દાદાની દરગાહે પગપાળા જવાની માનતા માની હતી.’
બાંધણી ગામ (તા. પેટલાદ, જિ.આણંદ)થી પગપાળા ભડિયાદ જઇ રહેલા યુવાન તોસીફને પૂછ્યું, તું શા માટે પગપાળા ભડિયાદ જાય છે?’
‘સાહેબ, મેં માનતા રાખી હતી. દસમા ધોરણમાં પાસ થઇ જઇશ તો ચાલીને ભડિયાદ જઇશ.’ તોસીફના ચહેરામાં મને ૪૦ વર્ષ પહેલાંનો યુવાન મહેબૂબ દેસાઇ દેખાયો. જે પણ એસ.એસ.સી.ની પરીક્ષામાં પાસ થયા પછી ભડિયાદ ચાલીને ગયો હતો.
સૂર્યના ઓસરતા પ્રકાશમાં હું શ્રદ્ધાના દરિયાની ભરતી યાત્રિકો ના ચહેરા પર અનુભવી રહ્યો અને શ્રદ્ધાના વરસાદમાં તરબતર થઇ મેં મારી ગાડી ભાવનગર તરફ દોડાવી મૂકી
Mehboob Desai
ગત અઠવાડિયે (૧૧ રજબ) ધંધૂકા તાલુકાના ભડિયાદ ગામે મહેમુદ શાહ બુખારી સાહેબનો ઉર્સ મુબારક હતો. ગુજરાતના ખૂણે ખૂણેથી માનવ મહેરામણ ઊભરાયું હતું. જાણે શ્રદ્ધાનો દરિયો હિલોળે ચડયો હતો.
એ દિવસે હું ગાડી લઇને અમદાવાદથી ભાવનગર જઇ રહ્યો હતો ત્યારે રસ્તા પર પગપાળા ભડિયાદ તરફ વહી રહેલ માનવ પ્રવાહને જાણવાની તક સાંપડી. મહેમુદ શાહ બુખારી સાહેબના ઉર્સમાં અમદાવાદથી ધંધૂકા થઇ મેદની ભડિયાદ પહોંચે છે.
જ્યારે સુરત, વડોદરાની મેદની તારાપુર, વટામણ ચોકડી અને ધોલેરા થઇ ભડિયાદ પહોંચે છે. કાઠિયાવાડમાંથી મહુવા, પાલિતાણા, ભાવનગરની મેદની ધોલેરા થઇ ભડિયાદ પહોંચે છે. મેદનીમાં આબાલવૃદ્ધ સૌ કોઇની શ્રદ્ધા જોઇ-સાંભળી હૃદય ભરાઇ ગયું.
ટ્રાઇસિકલ પર છેક ભરથોલ (તા.કરજણ)થી બંને પગે અપંગ એવા વિજયભાઇ સાધુ ધોલેરા રોડ પર ભરતડકે પરસેવે રેબઝેબ ભડિયાદ ભણી જઇ રહ્યા હતા. તેમની સાથે કબોડા ગામના મહંમદભાઇ જુમ્મા સાઇકલ પર સાથ આપી રહ્યા હતા. મેં વિજયભાઇને કહ્યું, ‘આપ તો હિંદુ છો, છતાં ભડિયાદ દાદામાં આટલી શ્રદ્ધા જોઇ નવાઇ લાગે છે.’
હસતા હસતા વિજયભાઇ બોલ્યા, ‘સાહેબ, શ્રદ્ધાને કોઇ ધર્મ નથી હોતો.’
હું એક સામાન્ય ઇન્સાનનો ઉચ્ચ તર્ક જાણી નવાઇ પામ્યો. છતાં જરા વધુ જાણવા મેં પૂછ્યું,‘કોઇ માનતા પૂરી કરવા જાવ છો?’
‘ના સાહેબ ના, માત્ર ભડિયાદ દાદાની મહોબ્બતથી ખેંચાઇને જઉ છું.’
રસ્તાની બંને બાજુ નાનાં મોટાં વાહનોમાં ખાધ વસ્તુઓ યાત્રાળુઓને વિના મૂલ્યે આપવામાં આવતી હતી. એવી એક કવાલીસ ગાડીના પાંચેક સ્વયં સેવકો યાત્રાળુઓને ખાધ વસ્તુઓ વહેંચી રહ્યા હતા. એ ગાડીના ગુલામભાઇ મલેકને મેં પૂછ્યું,‘યાત્રાળુઓને શું વહેંચો છો?’
‘ઠંડા પાણીનાં પાઉચ, ચોકલેટ અને ટેસ્ટીકોલા.’
‘અત્યાર સુધીમાં કેટલાંક પેકેટો વહેંરયાં હશે?’
‘એવું કાંઇ યાદ નથી, પણ લગભગ ચારેક હજાર પાઉચ, પાંચેક હજાર ચોકલેટ્સ અને ૭૦ પેકેટ્સ ટેસ્ટીકોલા વહેંચી હશે.’
‘આનો ખર્ચ કોણ આપે છે?’
‘સાહેબ, મારી અંગત નાનકડી આવકમાંથી ઉર્સ માટે બચાવીને રાખું છું. દાદાના ભકતોની સેવા કરવામાં સંતોષ મળે છે.’
ભાવનગરના જમના કુંડમાં રહેતાં વહીદાબહેન પરસેવે રેબઝેબ જઇ રહ્યાં હતાં. મેં તેમને રોકીને પૂછ્યું, ‘દાદાની દરગાહે પગપાળા કેમ જાવ છો?’
‘ત્રણ વર્ષ પહેલાં મારી નણંદને સાપ કરડયો હતો. તે બચી જશે તો દાદાની દરગાહે પગપાળા જવાની માનતા માની હતી.’
બાંધણી ગામ (તા. પેટલાદ, જિ.આણંદ)થી પગપાળા ભડિયાદ જઇ રહેલા યુવાન તોસીફને પૂછ્યું, તું શા માટે પગપાળા ભડિયાદ જાય છે?’
‘સાહેબ, મેં માનતા રાખી હતી. દસમા ધોરણમાં પાસ થઇ જઇશ તો ચાલીને ભડિયાદ જઇશ.’ તોસીફના ચહેરામાં મને ૪૦ વર્ષ પહેલાંનો યુવાન મહેબૂબ દેસાઇ દેખાયો. જે પણ એસ.એસ.સી.ની પરીક્ષામાં પાસ થયા પછી ભડિયાદ ચાલીને ગયો હતો.
સૂર્યના ઓસરતા પ્રકાશમાં હું શ્રદ્ધાના દરિયાની ભરતી યાત્રિકો ના ચહેરા પર અનુભવી રહ્યો અને શ્રદ્ધાના વરસાદમાં તરબતર થઇ મેં મારી ગાડી ભાવનગર તરફ દોડાવી મૂકી
Monday, July 6, 2009
Letter to C.M.Shri Naredrabhai Modi
માનનીય શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી,
સાદર નમસ્કાર.
આપનું બે બાબતો પ્રત્યે નમ્રપણે ધ્યાન દોરવાની રજા લઉં છું.
૧) હંમણા મારી પાસે ઈતિહાસ વિષયનો PhDની પદવી માટેનો મહાનિબંધ તપાસવા આવ્યો હતો. જેનો વિષય " રાષ્ટ્ર્ય સ્વયમ સેવક સંઘ નું સૌરાષ્ટ્રના સેવાકીય ક્ષેત્રમાં પ્રદાન - એક અધ્યયન” હતો. એક બહેને ઘણી મુશ્કેલીથી મહાનિબંધ પૂર્ણ કરેલ હતો. તેમની સમસ્યા એ હતી કે સંઘના કાર્યાલયમાંથી તેમને કોઈજ આધારભૂત માહિતી મળતી ન હતી. સંઘે મોરબી, ભુજ અને અન્ય સ્થળોએ કુદરતી આફતો દરમિયાન ખુબજ સેવાકીય કાર્ય કર્યું છે. છતાં તેનું કોઈજ વિગતવાર દસ્તાવાજીકરણ - ફોટા રાખવામાં આવ્યા નથી. પરિણામે મહાનિબંધમાં તેનો વિગતવાર અને આધારભૂત ઉલ્લેખ ન હતો . મેં તેની પાસે થોડી મહેનત કરાવી મહાનિબંધમાં વિગતો ઊમેરાવી અને પદવી આપવા ભલામણ કરી. તેને પદવી મળી ગઈ. પણ સંઘના દરેક વર્ષના કાર્યોનો અહેવાલ અને ફોટા નિયમિત તેયાર થવા જોઈએ. જેથી તેના પર શૈક્ષણિક કાર્ય કરવા ઇચ્છતા સંશોધકોને તે ઉપયોગી થઇ શકે.
૨) આપે ગુજરાતને આદર્શ બિનસાંપ્રદાયક રાજ્ય બનાવવાની જાહેરાત કરી છે. એ બદલ આકાશ ભરીને અભિનંદન. એ માટે ગુજરાતનો દરેક શિક્ષિત મુસ્લિમ તેયાર છે. પણ આપે તેમને રાજ્યની સેવા કરવાની જવાબદાર સ્થાનો પર તક આપવી પડશે. તોજ વિશ્વાસનું વાતાવરણ સર્જાશે અને ઉભી થયેલી દીવાર તોડી શકાશે. એ માટે આપ પ્રથમ નામ મારું લખી શકો છો.
આભાર સહ
આપનો સેવક
મહેબૂબ દેસાઈ
સાદર નમસ્કાર.
આપનું બે બાબતો પ્રત્યે નમ્રપણે ધ્યાન દોરવાની રજા લઉં છું.
૧) હંમણા મારી પાસે ઈતિહાસ વિષયનો PhDની પદવી માટેનો મહાનિબંધ તપાસવા આવ્યો હતો. જેનો વિષય " રાષ્ટ્ર્ય સ્વયમ સેવક સંઘ નું સૌરાષ્ટ્રના સેવાકીય ક્ષેત્રમાં પ્રદાન - એક અધ્યયન” હતો. એક બહેને ઘણી મુશ્કેલીથી મહાનિબંધ પૂર્ણ કરેલ હતો. તેમની સમસ્યા એ હતી કે સંઘના કાર્યાલયમાંથી તેમને કોઈજ આધારભૂત માહિતી મળતી ન હતી. સંઘે મોરબી, ભુજ અને અન્ય સ્થળોએ કુદરતી આફતો દરમિયાન ખુબજ સેવાકીય કાર્ય કર્યું છે. છતાં તેનું કોઈજ વિગતવાર દસ્તાવાજીકરણ - ફોટા રાખવામાં આવ્યા નથી. પરિણામે મહાનિબંધમાં તેનો વિગતવાર અને આધારભૂત ઉલ્લેખ ન હતો . મેં તેની પાસે થોડી મહેનત કરાવી મહાનિબંધમાં વિગતો ઊમેરાવી અને પદવી આપવા ભલામણ કરી. તેને પદવી મળી ગઈ. પણ સંઘના દરેક વર્ષના કાર્યોનો અહેવાલ અને ફોટા નિયમિત તેયાર થવા જોઈએ. જેથી તેના પર શૈક્ષણિક કાર્ય કરવા ઇચ્છતા સંશોધકોને તે ઉપયોગી થઇ શકે.
૨) આપે ગુજરાતને આદર્શ બિનસાંપ્રદાયક રાજ્ય બનાવવાની જાહેરાત કરી છે. એ બદલ આકાશ ભરીને અભિનંદન. એ માટે ગુજરાતનો દરેક શિક્ષિત મુસ્લિમ તેયાર છે. પણ આપે તેમને રાજ્યની સેવા કરવાની જવાબદાર સ્થાનો પર તક આપવી પડશે. તોજ વિશ્વાસનું વાતાવરણ સર્જાશે અને ઉભી થયેલી દીવાર તોડી શકાશે. એ માટે આપ પ્રથમ નામ મારું લખી શકો છો.
આભાર સહ
આપનો સેવક
મહેબૂબ દેસાઈ
Saturday, July 4, 2009
Muhammad Saheb in Bhavishya Puran
ભવિષ્ય પુરાણમાં મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમનની આગાહી
Mehboob Desai
મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમન પૂર્વે જ તેમનો પ્રભાવ દૂરદેશાવર અને ભારત સુધી પ્રસરશે એમ કહેનાર ભવિષ્ય પુરાણની ભવિષ્યવાણી માટે આદર છે.
‘રાહે રોશન’ના ૨૯-૧૨-૨૦૦૮ના અંકમાં ‘ઉપનિષદમાં અલ્લાહનો મહિમા’ લેખ પ્રસિદ્ધ થયો હતો.
એ લેખ ‘બઝમે વફા’ નામક વેબસાઇટના મેગેઝિનમાં ‘દિવ્ય ભાસ્કર’ના સૌજન્યથી મુકાયો હતો. એ લેખ ટોરોન્ટોમાંથી પ્રસિદ્ધ થતા ગુજરાતી અઠવાડિક ‘સ્વદેશ’માં ‘ધર્મશાસ્ત્ર’ નામક કોલમ લખતા જવાબ કાસિમ અબ્બાસ સાહેબના વાંચવામાં આવ્યો, અને તેમણે ‘દિવ્ય ભાસ્કર’ના લેખમાં ઉમેરણ કરતી ૨૩ વર્ષ જૂની એક પત્રિકાની ફોટો કોપી ‘બઝમે વફા’ વેબસાઇટને મોકલી.
એ પત્રિકા ‘મિલ્લત’ નામના મુસ્લિમ સામયિકના ૩૧-૩-૧૯૮૬ ના અંકમાં પ્રસિદ્ધ થઇ હતી. જેમાં લખ્યું હતું,‘હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એક ગ્રંથ‘ભવિષ્ય પુરાણ’માં સંસ્કૃત ભાષામાં જે લખાણ છે તેનું ભાષાંતર આયશા બાવાણી વકફ દ્વારા અંગ્રેજીમાં પ્રગટ થયેલ ‘ઇસ્લામ તમામ પયગમ્બરોનો ધર્મ’ ના સૌજન્યથી અત્રે પ્રસિદ્ધ કરીએ છીએ. ભવિષ્ય પુરાણના પર્વ -૩, ખંડ-૩, અઘ્ય.-૩, શ્લોક ૫, ૬, ૭, અને ૮ ના સંસ્કત લખાણનું ભાષાંતર આ મુજબ થાય છે.
‘એક પરદેશી આઘ્યાત્મિક (રૂહાની) માર્ગદર્શક તેના સાથીઓ સાથે દેખા દેશે. તેનું નામ ‘મહામદ’ હશે. ગંગાજળ અને પવિત્ર દૂધમાં આ મહાદેવદૂત સમાન માર્ગદર્શકને, જે ‘મરુસ્થલ નિવાસીનમ્’ (રણપ્રદેશ અથવા રેતાળપ્રદેશનો રહેવાસી) હશે.
રાજા ભોજ તેનું શ્રદ્ધાપૂર્વક સન્માન કરશે અને કહેશે, ‘હું આપને પ્રણામ કરું છું ઓ માનવ જાતિના ગૌરવ, રણપ્રદેશ (અરબ દેશ)ના રહેવાસી. આપની પાસે શૈતાનોને માત કરવાની શક્તિ છે. ઓ પવિત્ર મહાન માલિક (ઈશ્વર)ના પ્રતિબિંબ સમા, હું આપનો સેવક છું. મને આપના ચરણોમાં શરણાગતિ આપો.’
હિંદુ ધર્મના પ્રાચીન ગ્રંથ ભવિષ્ય પુરાણમાં હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમનની આગાહી કરતા ચાર શ્લોકોનું અર્થઘટન કરતા મહર્ષિ વ્યાસ નીચે મુજબનાં તારણો આપે છે.
- સંસ્કૃતના મૂળ લખાણની બીજી લીટીમાં પહેલો શબ્દ ‘મહામદ’ હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.)નું નામ સૂચવે છે.
- ત્રીજી લીટીમાં છેલ્લો શબ્દ ‘મરુસ્થલ નિવાસીનમ્’ માં મરુસ્થલનો અર્થ રણપ્રદેશ અથવા રેતાળ જમીન થાય છે. તથા ‘નિવાસીનમ્’ નો અર્થ રહેવાસી થાય છે. એ મુજબ હજરત મહંમદ (સ.અ.વ.)ના દેશનું નામ (અરબ દેશ) પણ બરાબર મળતું આવે છે.
- પયગમ્બર સાહેબ તમામ પાપોથી મુકત ફરિશ્તા સમાન સદગુણી હશે.રાજા ભોજ તેમનું શ્રદ્ધાપૂર્વક સન્માન કરશે.
- પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) શૈતાનોનો નાશ કરશે, દુર્ગુણોનો નાશ કરશે.
- પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ખુદા (ઈશ્વર)ના પ્રતિનિધિ હશે. તમામ માનવજાત માટે તે ગૌરવરૂપ હશે.
હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.) ના આગમન પૂર્વે ભવિષ્ય પુરાણમાં તેમના આગમન માટે થયેલી આ આગાહી સાચે જ ઇસ્લામ માટે ગૌરવરૂપ છે. મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમન પૂર્વે જ તેમનો પ્રભાવ દૂરદેશાવર અને ભારત સુધી સુધી પ્રસરશે એમ કહેનાર ભવિષ્ય પુરાણની ભવિષ્યવાણી માટે આદર છે. ટૂંકમાં ‘રાહે રોશન’ કોલમ કેનેડા અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેબસાઇટ સુધી પહોંચી છે તે આનંદની ઘટના છે.
Mehboob Desai
મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમન પૂર્વે જ તેમનો પ્રભાવ દૂરદેશાવર અને ભારત સુધી પ્રસરશે એમ કહેનાર ભવિષ્ય પુરાણની ભવિષ્યવાણી માટે આદર છે.
‘રાહે રોશન’ના ૨૯-૧૨-૨૦૦૮ના અંકમાં ‘ઉપનિષદમાં અલ્લાહનો મહિમા’ લેખ પ્રસિદ્ધ થયો હતો.
એ લેખ ‘બઝમે વફા’ નામક વેબસાઇટના મેગેઝિનમાં ‘દિવ્ય ભાસ્કર’ના સૌજન્યથી મુકાયો હતો. એ લેખ ટોરોન્ટોમાંથી પ્રસિદ્ધ થતા ગુજરાતી અઠવાડિક ‘સ્વદેશ’માં ‘ધર્મશાસ્ત્ર’ નામક કોલમ લખતા જવાબ કાસિમ અબ્બાસ સાહેબના વાંચવામાં આવ્યો, અને તેમણે ‘દિવ્ય ભાસ્કર’ના લેખમાં ઉમેરણ કરતી ૨૩ વર્ષ જૂની એક પત્રિકાની ફોટો કોપી ‘બઝમે વફા’ વેબસાઇટને મોકલી.
એ પત્રિકા ‘મિલ્લત’ નામના મુસ્લિમ સામયિકના ૩૧-૩-૧૯૮૬ ના અંકમાં પ્રસિદ્ધ થઇ હતી. જેમાં લખ્યું હતું,‘હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એક ગ્રંથ‘ભવિષ્ય પુરાણ’માં સંસ્કૃત ભાષામાં જે લખાણ છે તેનું ભાષાંતર આયશા બાવાણી વકફ દ્વારા અંગ્રેજીમાં પ્રગટ થયેલ ‘ઇસ્લામ તમામ પયગમ્બરોનો ધર્મ’ ના સૌજન્યથી અત્રે પ્રસિદ્ધ કરીએ છીએ. ભવિષ્ય પુરાણના પર્વ -૩, ખંડ-૩, અઘ્ય.-૩, શ્લોક ૫, ૬, ૭, અને ૮ ના સંસ્કત લખાણનું ભાષાંતર આ મુજબ થાય છે.
‘એક પરદેશી આઘ્યાત્મિક (રૂહાની) માર્ગદર્શક તેના સાથીઓ સાથે દેખા દેશે. તેનું નામ ‘મહામદ’ હશે. ગંગાજળ અને પવિત્ર દૂધમાં આ મહાદેવદૂત સમાન માર્ગદર્શકને, જે ‘મરુસ્થલ નિવાસીનમ્’ (રણપ્રદેશ અથવા રેતાળપ્રદેશનો રહેવાસી) હશે.
રાજા ભોજ તેનું શ્રદ્ધાપૂર્વક સન્માન કરશે અને કહેશે, ‘હું આપને પ્રણામ કરું છું ઓ માનવ જાતિના ગૌરવ, રણપ્રદેશ (અરબ દેશ)ના રહેવાસી. આપની પાસે શૈતાનોને માત કરવાની શક્તિ છે. ઓ પવિત્ર મહાન માલિક (ઈશ્વર)ના પ્રતિબિંબ સમા, હું આપનો સેવક છું. મને આપના ચરણોમાં શરણાગતિ આપો.’
હિંદુ ધર્મના પ્રાચીન ગ્રંથ ભવિષ્ય પુરાણમાં હજરત મહંમદ પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમનની આગાહી કરતા ચાર શ્લોકોનું અર્થઘટન કરતા મહર્ષિ વ્યાસ નીચે મુજબનાં તારણો આપે છે.
- સંસ્કૃતના મૂળ લખાણની બીજી લીટીમાં પહેલો શબ્દ ‘મહામદ’ હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.)નું નામ સૂચવે છે.
- ત્રીજી લીટીમાં છેલ્લો શબ્દ ‘મરુસ્થલ નિવાસીનમ્’ માં મરુસ્થલનો અર્થ રણપ્રદેશ અથવા રેતાળ જમીન થાય છે. તથા ‘નિવાસીનમ્’ નો અર્થ રહેવાસી થાય છે. એ મુજબ હજરત મહંમદ (સ.અ.વ.)ના દેશનું નામ (અરબ દેશ) પણ બરાબર મળતું આવે છે.
- પયગમ્બર સાહેબ તમામ પાપોથી મુકત ફરિશ્તા સમાન સદગુણી હશે.રાજા ભોજ તેમનું શ્રદ્ધાપૂર્વક સન્માન કરશે.
- પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) શૈતાનોનો નાશ કરશે, દુર્ગુણોનો નાશ કરશે.
- પયગમ્બર સાહેબ (સ.અ.વ.) ખુદા (ઈશ્વર)ના પ્રતિનિધિ હશે. તમામ માનવજાત માટે તે ગૌરવરૂપ હશે.
હજરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.) ના આગમન પૂર્વે ભવિષ્ય પુરાણમાં તેમના આગમન માટે થયેલી આ આગાહી સાચે જ ઇસ્લામ માટે ગૌરવરૂપ છે. મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમન પૂર્વે જ તેમનો પ્રભાવ દૂરદેશાવર અને ભારત સુધી સુધી પ્રસરશે એમ કહેનાર ભવિષ્ય પુરાણની ભવિષ્યવાણી માટે આદર છે. ટૂંકમાં ‘રાહે રોશન’ કોલમ કેનેડા અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેબસાઇટ સુધી પહોંચી છે તે આનંદની ઘટના છે.
Subscribe to:
Posts (Atom)